نخستین ویژگی از ویژگی‌های کلی اسلام عبارت است از: ربانیت.

ربانیت – چنانکه صاحبنظران زبان عربی می‌گویند – مصدری است صناعی، منسوب به «رب» که به صورت غیر قیاسی الف و نون بر آن افزوده شده است، و معنایش: نسبت یافتن و انتساب به رب یعنی الله Y می‌باشد و هنگامی به انسان «ربانی» گفته می‌شود که پیوندی ناگسستنی با «الله» داشته باشد، از دین و کتاب او آگاه باشد، و آن را به دیگران بیاموزد و معلم دین و کتاب خدا باشد. در قرآنکریم در این باره چنین آمده است:

﴿وَلَٰكِن كُونُوا رَبَّانِيِّينَ بِمَا كُنتُمْ تُعَلِّمُونَ الْكِتَابَ وَبِمَا كُنتُمْ تَدْرُسُونَ﴾ [آل‌عمران:79].

«بلکه با کتابی که آموخته‌اید و یاد داده‌اید و درسی که خوانده اید، مردمانی ربانی و خدایی باشید».

هدف از ربانی‌بودن در این بحث دو مطلب می‌باشد:

1) ربانی‌بودن هدف و مقصد. 2) ربانی‌بودن منبع و برنامه.

1) ربانی‌بودن هدف و مقصد

منظور ما از ربانی‌بودن هدف و مقصد این است که دین اسلام آرمان نهایی و هدف پایانش را، [برقراری] پیوند و رابطة نیکو با خداوند Y و دستیابی به رضایت و خشنودی او قرار می‌دهد و این است آن بزرگترین هدف اسلام و به تبع آن بزرگترین هدف انسان و نقطة مورد توجه و پایان آرزوها و تلاش و تکاپویش در زندگی:

﴿يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ إِنَّكَ كَادِحٌ إِلَىٰ رَبِّكَ كَدْحًا فَمُلَاقِيهِ﴾ [الإنشقاق: 6].

«هان ای انسان! تو پیوسته با تلاشی بی‌امان و رنج فراوان به سوی پروردگار خود رهسپاری و سرانجام او را ملاقات خواهی کرد».

﴿وَأَنَّ إِلَىٰ رَبِّكَ الْمُنتَهَىٰ﴾ [النجم: 42].

«و این که قطعاً پایان راه به پروردگار تو منتهی می‌شود».

ادامه‌ی مطلب